Zawsze po przesiadce ze skrzydła freestylowego na profesjonalne skrzydło akrobacyjne jest obawa przed pierwszym przeciągnięciem. Wszystko z powodu dynamiki tych małych potworów, i brutalnych przestrzałów czaszy przed pilota w trakcie złego wyprowadzenia. W zasadzie obawy mamy słuszne, ponieważ faktycznie wszystko przebiega trochę inaczej i różnica w dynamice jest wręcz powalająca, szczególnie jeżeli chodzi o sam moment wyprowadzenia. W tym krótkim artykule chciałbym przybliżyć Wam Fullstalla, jednak miejcie na uwadze że odnoszę się tutaj do małych profesjonalnych skrzydeł do akrobacji.

Opis:

Full Stall (pełne przeciągnięcie) jest jedną z najważniejszych figur, którą musisz opanować do perfekcji, jeżeli chcesz się nauczyć innych figur akrobacyjnych. Podczas treningu akrobacji używać go na pewno będziesz wielokrotnie. Przeciągnięcie jest jedną z najlepszych metod odzyskiwania kontroli po nieudanej akrobacji.

 

Jarek Borowiec w trakcie przeciągnięcia.

By zapobiec skręceniu w taśmach, ustaw swoja uprząż do pozycji siedzącej, poluzuj maksymalnie taśmę piersiową i skrzyżuj pewnie nogi pod deską uprzęży. Nawin jeden raz sterówki na ręce jeżeli Twoje drogi sterowania są długie.

Wejście:

Zwolnij skrzydło do prędkości minimalnej, po przez lekkie symetryczne zaciąganie sterówek. Kiedy ustabilizuje się nad Tobą (pilot nie buja się pod skrzydłem), gwałtowanie zaciągnij obie sterówki do końca, tak daleko jak potrafisz. Skrzydło po chwili zacznie się przeciągać i spadnie za Ciebie. Nie bój się, poczujesz jakby Cię ktoś pociągnął za plecy. Trzymaj nogi zablokowane pod uprzężą.

W pierwszej fazie będzie Ci sie wydawało że skrzydło jest bardzo ciężkie (ponieważ trzymasz sterówki bardzo głęboko zaciągnięte) i będzie to dość trudne do utrzymania. By ustabilizować paralotnie w przeciągnięciu symetrycznie i powoli odpuść sterówki na wysokość mniej więcej swoich łokci (tak naprawdę ile potrzeba odpuścić zależy od rodzaju skrzydła na jakim latasz i od ustawienia długości sterówek). Trzymaj tak do momentu aż nie zauważysz że czasza i jej wahania nie uspokajają się. Pozycja w której teraz się znajdujesz nazywa się ustabilizowanym full stallem. Teraz paralotnia jest praktycznie cała otwarta, jedynie stabilizatory są lekko podwinięte do przodu, w trakcie kiedy Ty lecisz do tyłu (lot do tyłu na paralotni nazywamy inaczej Tail Slide). Aby wyczuć punkt stabilnego przeciągnięcia będziesz potrzebował wielokrotnego treningu.

Wyjście:

Podczas nieustabilizowanego full stalla, skrzydło "pulsuje" i występuje oscylacja przód-tył względem pilota. W trakcie gdy paralotnia znajdzie się w pozycji nad Tobą, albo trochę przed Tobą, odpuść szybko sterówki do lekko przyhamowanej pozycji. Chwilę po tym wystąpi przestrzał skrzydła przed pilota w celu odzyskania prędkości postępowej. W momencie gdy zacznie Cię wyprzedzać, przyhamuj paralotnie uważnie i z czuciem by zapobiec podwinięciom. Im bardziej brutalny jest skok skrzydła do przodu, tym większego przyhamowania potrzeba by je zatrzymać.

Z ustabilizowanego full stalla można przejść do normalnego stanu lotu w dość prosty sposób, ponieważ paralotnia jest dokładnie nad Twoją głową i nie występuje już oscylacja czaszy. W tej pozycji po prostu odpuść płynnie i symetrycznie sterówki do góry i kontroluj nabieranie prędkości czaszy po przez lekkie przyhamowanie.

Jeżeli zauważysz że przestrzał skrzydła jest niesymetryczny, przyhamuj mocniej tą stronę która jest niżej, do momentu aż obie znajdą się na tym samym poziomie.

Zagrożenia:

Podczas wykonywania przeciągniecia paralotnia zwalnia szybciej niż Ty, i będzie dość daleko za Tobą przez pewien okres czasu. Nigdy nie odpuszczaj sterówek do góry kiedy skrzydło jest daleko za Tobą, ponieważ przestrzał skrzydła przed pilota może być tak duży że wpadniesz do środka paralotni.

Do podobnej sytuacji może dojść również jeżeli jedna z Twoich rąk nie wytrzyma ciężaru i pójdzie do góry (siły na sterówkach na niektórych skrzydłach są całkiem spore). W tym wypadku musisz zdecydować co wybrać. Możesz odpuścić drugą sterówkę i wyprowadzić full stalla, albo ponownie przeciągnąć paralotnię. Jeżeli jednak nie odbędzie się to wystarczająco szybko, paralotnia wpadnie w bardzo szybką negatywkę w której bardzo łatwo możesz otrzymać skręcenie w taśmach. Przeczytaj proszę uważnie zagrożenia które dotyczą negatywki.

Prawdopodobnie najbardziej krytycznym momentem full stalla jest wyjście. Skrzydło nie ma prędkości postępowej, (w rzeczy samej porusza się do tyłu), i musi przyspieszyć. Uważaj podczas hamowania skrzydła kiedy wystrzeliwuje do przodu, aby go ponownie nie przeciągnąć (najczęściej drugiej przeciągniecie jest już niesymetryczne). Pamiętaj również że brak hamowania może doprowadzić do dużych podwinięć, czego następstwem może być krawat. Jeżeli otrzymasz krawat i znajdziesz się w upadku spiralnym i jest mało wysokości od razu rzucaj zapas.

Nie ćwicz tej figury jeżeli Twoje skrzydło jest zużyte. Skrzydła zużyte, roztrymowane mają znacznie większą tendencję do pozostania w spadochronowaniu, szczególnie wtedy kiedy podczas wyjścia odpuszczasz powoli sterówki. Jeżeli jakimś sposobem znajdziesz się w spadochronowaniu wciśnij speed (o ile jest przygotowany na nodze) lub wypchnij do przodu taśmy rzędu A.

Film:

Dodatkowe wyjaśnienia:
Punkt ustabilizowanego przeciągnięcia jest w zasadzie najważniejszym punktem dla poprawnego i bezpiecznego wykonania przeciągnięcia i został odnaleziony przez akro pilotów, już jakiś czas temu. Stara szkoła uczyła że należy odrywać strugi na całej powierzchni czaszy paralotni, a potem trzymać dość głęboko zablokowane sterówki, praktycznie przez cały proces wykonywania przeciągnięcia aż do momentu wyjścia. Zaletą opisywanej tutaj nowej metody wykonywania przeciągnięcia ze szczególnym uwzględnieniem punktu ustabilizowanego przeciągnięcia jest możliwość większej kontroli czaszy w trakcie figury. W punkcie ustabilizowanego przeciągnięcia występują dużo mniejsze siły na sterówkach, a opadanie nie przekracza 7-8m/s. Wszystko przebiega dużo spokojniej, a skrzydło nie jest zbytecznie nadwyrężane. Podczas wykonywania przeciągnięć starą metodą niepotrzebnie ryzykujemy, głęboko zamknięta czasza (wygląd kalafiora) jest niestabilna, występują tam dużo większe siły na sterówkach, a opadanie może osiągnąć nawet 15m/s. Wszystko to powoduje że mamy zdecydowanie mniej czasu na myślenie i zbytecznie tracimy dużo wysokości. Tak naprawdę trzymanie głęboko zaciągniętych sterówek w trakcie całego procesu wykonywania figury ma jedynie sens gdy otrzymaliśmy wcześniej bardzo duży krawat. Jednak zaraz po jego likwidacji powinniśmy podnieść ręce z powrotem do punktu ustabilizowanego przeciągnięcia.

W języku angielskim pełne przeciągnięcie nazywa się fullstall, a ustabilizowane przeciągnięcie stabilized fullstall. Bezpośrednio tłumacząc otrzymalibyśmy "ustabilizowane pełne przeciągnięcie" co prowadzi do nieporozumień i w związku z tym stosujemy termin "ustabilizowane przeciągnięcie".

Powiązane artykuły:
Fullstall na skrzydle do akrobacji